วันนี้เราจะมาแชร์เกร็ดความรู้และขั้นตอนในการย้อมสีผ้าแบบง่ายๆ ทำเองได้ที่บ้านกันนะครับ ซึ่งในการย้อมผ้าสีต่างๆ สามารถทำกันได้ 3 วิธี ดังนี้
1. การย้อมโดยใช้สีไดเร็ก คือ ใช้อุปกรณ์การต้มที่หาได้ทั่วไป แล้วซื้อสีมาต้มกับน้ำเกลือ แช่ผ้าลงไปต้มประมาณ 45 นาที- 1 ชั่วโมง แล้วนำมาซักทำความสะอาด ซึ่งเป็นวิธีที่ หน่วยงานต่างๆรวมถึงจิตอาสาดำเนินการให้บริการกับประชาชนอยู่ในขณะนี้ ซึ่งจุดเด่นของการย้อมแบบนี้ คือ สะดวก ใช้อุปกรณ์ที่หาได้ทั่วไป แต่จุดอ่อนคือ มีความคงทนต่อการซักต่ำ เสื้อผ้าที่ย้อมไปแล้วสีจะตก และสีซีดไว
2. การย้อมโดยใช้สีรีแอ็คทีฟ เป็นสีที่ใช้ในระดับอุตสาหกรรม จุดเด่นคือมีความคงทนต่อการซักสูง สีติดคงทน แต่กระบวนการย้อมค่อนข้างยุ่งยาก มีด่างซึ่งเป็นสารเคมีเข้ามาเกี่ยวข้องต้องใช้เครื่องมืออุตสาหกรรม จึงจะให้ผลการย้อมที่ดี
3. การย้อมโดยใช้สีซัลเฟอร์หรือกำมะถัน จุดเด่น คือ เป็นสีที่มีราคาต่ำ เหมาะกับการย้อมสีดำ คงทนต่อการซักสูง สีติดทนนาน น้ำย้อมที่เหลือสามารถนำกลับมาใช้ย้อมในครั้งใหม่ได้ จุดอ่อน คือ ขั้นตอนในการย้อมมีการใช้สารเคมีที่ไม่ปลอดภัย จำเป็นต้องมีความรู้ในการดำเนินการ และผ้าที่ผ่านการย้อมทนต่อการซัก แต่ไม่ทนต่อการขัดถู
ซึ่งวิธีที่เราจะพูดต่อไปนี้เป็นวิธีการย้อมซึ่งใช้สีจากสารสกัดธรรมชาติ เช่น สีเหลืองจากขมิ้น โดยวิธีการมีดังนี้
- ต้มน้ำให้เดือดในภาชนะขนาดใหญ่(ตามขนาดและปริมาณผ้าที่จะย้อม) จากนั้นใส่เกลือลงไปพร้อมกับน้ำเพื่อให้สีที่ได้ติดทนนานและสีสดยิ่งขึ้น
- นำสารสกัดจากธรรมชาติใส่ลงไปในหม้อต้ม (ขั้นตอนนี้อาจแตกต่างกันตามสารสกัดที่ได้ ในที่นี้จะใช้ผงขมิ้นใส่ลงไป)
- ก่อนจะนำผ้าลงควรนำผ้าไปแช่ในน้ำเย็นหรือน้ำธรรมดาก่อนเพราะจะช่วยให้ผ้าดูดสีได้ดียิ่งขึ้น
- หลังจากที่น้ำเดือดให้ลดไฟอ่อนลง จากนั้นจึงนำผ้าลงไปคนหรือกวนผ้าเพื่อให้ผ้าดูดสีสม่ำเสมอกันทั้งผืน โดยให้ต้มต่อไปอีกประมาณ 1 ชั่วโมง
- ให้สังเกตสีที่ซึมเข้าไปในเนื้อผ้า ถ้าพอใจหรือเหมาะสมแล้วจึงนำออกมา วางให้เย็นก่อน (ประมาณ 30 นาที ขึ้นอยู่กับอุณหถูมิของน้ำ)
- แล้วค่อยเอาลงล้างขยี้เบาๆเอาส่วนที่เกินออก แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง
- เราก็จะได้ผ้าสีเหลืองอ่อนมาใช้กันแล้ว
